Tak było z uznawaną od 1975 za wymarłą muławką bałkańską (Umbra krameri), spokrewnioną ze szczupakiem, która 1982 została ponownie znaleziona i osiedlona pomownie w ramach programu powtórnego wprowadzenia gatunku. W delcie Dunaju znajduje się ponad 150 gatunków ryb, a wśród nich jesiotr, bieługa, karp, sum, sandacz, szczupak i okoń. Na terytorium Niemiec Dunaj płynie od swojego źródła przez 687 kilometrów do granicy niemiecko-austriackiej i jest dzięki temu trzecią najdłuższą rzeką Niemiec. Na brzegach Dunaju rozłożone są liczne spore miasta, jak na przykład Tuttlingen, Sigmaringen, Ulm, Neu-Ulm, Neuburg nad Dunajem, Ingolstadt, Ratyzbona, Straubing oraz Pasawa. Między Ulm i Kelheim Dunaj jest już drogą wodną, jednak ze znacznymi ograniczeniami w ruchu.
Ukraina[edytuj edytuj kod]
Sztolnia oraz związany z nią jaz są zlokalizowane za miejscowością Immendingen, sama sztolnia prowadzi do Möhringen. Inne miejsce na Dunaju, z którego wsiąkająca woda pod ziemią przemieszcza się do Aachtopfu, znajduje się nieopodal Fridingen nad Dunajem. Rezygnacja rządu Republiki Czeskiej z projektu Dunaj – Odra – Łaba nie ma wpływu na kontynuację działań Polski na Odrze. Celem inwestycji na Odrze jest przede wszystkim przywrócenie przepustowości tej drogi wodnej umożliwiające jednocześnie integrację portów morskich Szczecin, Świnoujście i Police z rynkami niemieckimi oraz rynkami południowej Polski.
- Oprócz tego istnieje wiele statków umożliwiających wycieczki jednodniowe – zwłaszcza w Pasawie, a w Austrii w rejonie Wachau.
- Komunikacja między nimi odbywa się prawie wyłącznie drogą wodną, często jeszcze drewnianymi łodziami wiosłowymi.
- Na skutek pogłębiania powstaję więcej głębokich obszarów rzeki.
- Traktatem w Budapeszcie 16 września 1977 ówczesna Czechosłowacja i Węgry porozumiały się w sprawie budowy olbrzymiej zapory między Gabčikovem w pobliżu Bratysławy a Nagymaros na Węgrzech.
- Sprzedają je zaprzyjaźnionym rządom państw na Bliskim Wschodzie.
Strategia Unii Europejskiej dla regionu Dunaju[edytuj edytuj kod]
Kamień węgielny pod budowę został położony w listopadzie 1998, jednak od tego czasu projekt posuwał się bardzo powoli. Do 2003 zainteresowanie okazywały przede wszystkim Rosja i Azerbejdżan. W roku 2004 Ukraina rozpoczęła prace nad Kanałem Bystre, który utworzy żeglowny kanał od Morza Czarnego ukraińskiej części delty Dunaju.
Pogłębianie rzeki: ryzykowne przedsięwzięcie
Ruch ten, postrzegany niekiedy jako zalążek węgierskiej opozycji, zaowocował silnym sprzeciwem ludności. 140 tysięcy osób podpisało petycję przeciwko zaporze, a w 1988 doszło do demonstracji około 40 tys. Od ujścia Prutu lewy brzeg Dunaju należy do Ukrainy i rzeka stanowi granicę między nią a Rumunią. Ważniejsze miasta ukraińskie nad Dunajem, to Izmaił, Kilia oraz Wilkowe, w którym zaczyna się Kanał Bystre (zobacz niżej).
Historia budowy[edytuj edytuj kod]
Spadek znaczenia historycznej żeglugi na Dunaju rozpoczął się wraz z pojawieniem się żeglugi parowej, później lokomotyw. Ostatni raz łodzie były ciągnięte pod prąd rzeki na przełomie XIX i XX wieku. Niewiele później, bo w roku 1829, powołano pierwszą Donaudampfschifffahrtsgesellschaft (Towarzystwo Żeglugi Parowej Dunaju). Jeden z ostatnich egzemplarzy tego typu statków można obejrzeć w muzeum w Ratyzbonie[6]. Druga połowa XIX wieku stanowiła też okres rozkwitu żeglugi łańcuchowej – statki poruszały się za pomocą łańcucha ułożonego na dnie rzeki. Takie łańcuchy znajdowały się najpierw na odcinku Wiedeń-Bratysława, od 1891 r.
Parki narodowe i rezerwaty[edytuj edytuj kod]
Jeżeli kupisz produkty lub przejdziesz na stronę przez te odnośniki, możemy otrzymać za to niewielką prowizję. Dzięki temu jesteśmy w stanie pokryć koszty oraz dalej rozwijać nasz portal. Ukraińscy marynarze opublikowali zdjęcie dużego masowca po banderą Zanzibaru, który prawdopodobnie odebrał ładunek zboża w tym regionie. Szlak stanowi wyłom w narzuconej przez Rosjan blokadzie ukraińskich portów nad Morzem Czarnym. Kanał Bystre to nowe połączenie między Dunajem a Morzem Czarnym. Można nim transportować zboże do rumuńskiego portu Konstanca, gdzie jest przeładowywane na większe masowce.
Wybudowanie tamy miało konsekwencje także dla środowiska naturalnego, gdyż jesiotry nie mogą płynąć teraz na tarło w górę Dunaju. Podobnie jak inne rzeki, tak i Dunaj od początku industrializacji spotkało wiele ludzkich ingerencji. Tylko 20% obszarów zalewowych istniejących w XIX wieku ostało się do dzisiaj i tylko ok. połowa biegu rzeki może być dzisiaj określana jako bliska natury. Ma ona w dużej części przebiegać tunelem pod parkiem narodowym, jednak z dużą liczbą budowli nadziemnych. Rezerwat Donauleiten leży między Pasawą i Jochenstein, na lewym, północnym brzegu Dunaju.
Na Węgrzech winorośl występuje wzdłuż całej doliny Dunaju pomiędzy Wyszegradem a południowymi krańcami państwa. Ponieważ obszar inwestycji jest położony nieopodal delty Dunaju, obszarowi chronionemu zagraża ujemny wpływ wnoszonych zanieczyszczeń, zwłaszcza w wypadku awarii dostających się tam szybko i bez rozcieńczenia. Plany te doprowadziły do protestów organizacji ekologicznych, są jednak nadal konsekwentnie realizowane przez rząd mołdawski. W Dunaju znajdują się też rzadkie rośliny wodne, jak aldrowanda pęcherzykowata. Dla świata ptaków Dunaju najważniejsza jest delta, centralny europejski punkt wędrówek i równocześnie strefa wymiany fauny europejskiej i azjatyckiej. Ponad 300 gatunków ptaków tutaj odpoczywa, zimuje lub gniazduje, wśród nich są pelikany, czaple, warzęchy, sokoły, jak też bardzo rzadka bernikla rdzawoszyja.
Stamtąd zboże płynie barkami po kanale do rumuńskiego portu Konstanca. Wykorzystanie kanału Bystre stało się możliwe dzięki wyzwoleniu Wyspy Węży, które miało miejsce pod koniec czerwca. Pozwala to naszym siłom kontrolować sytuację na lądzie i częściowo w powietrzu na południu Ukrainy – podała ukraińska marynarka. Zwiększona prędkość prądu wpływa również na stabilność brzegów. Może to stanowić zagrożenie dla ludzi żyjących na obszarach sąsiadujących z pogłębionymi rzekami. Podczas powodzi brzegi szybciej ustępują i woda zalewa więcej przestrzeni.
W pobliżu granicy państwowej ze Słowacją Dunaj biegnie przez stolicę – Wiedeń. Wiedeń przez stulecia był największym i najważniejszym spośród miast naddunajskich, rywalizując z Belgradem i Budapesztem. Rzeka stworzyła z miasta jedno z ważniejszych centrów handlowych, pozostając do dzisiaj znaczącą drogą handlową pomiędzy wschodem i zachodem. Aby zmniejszyć potencjalne skutki powodzi, w Wiedniu rzeka została poddana sztucznej regulacji. Wzdłuż prawie 500-kilometrowego odcinka wybrzeża od 1954 do 2013 roku znajdował się tylko jeden most łączący największe bułgarskie miasto naddunajskie Ruse z rumuńskim Giurgiu.
Piotra w Ratyzbonie oraz pomnik Walhalli pod Donaustaufem, ok. 10 km od miasta. Pomiędzy opactwem w Weltenburgu i Kelheim leży interesujący geologicznie przełom Dunaju pod Weltenburgiem. W konferencji w Belgradzie (1948) wzięły udział wszystkie państwa naddunajskie Dow Jones Industrial Average w ciasnym zakresie post Fed minut oprócz Niemiec i Austrii. Razem z ustaleniami został podpisany aneks, pozwalający na dopuszczenie Austrii do Komisji Dunajskiej. W języku bułgarskim, serbskim oraz chorwackim Dunaj to Dunav, w węgierskim Duna, a w polskim, słowackim, rosyjskim i czeskim – Dunaj.
W rejonie Żelaznej Bramy (Đerdap) w XX wieku aż do budowy tamy statki były holowane lokomotywami. Austria około 99% wody pitnej pozyskuje z wód podziemnych i źródeł, dlatego tylko bardzo rzadko, na przykład w okresie suszy, woda Dunaju jest To nie jest skalowalne nie jest bezpieczne nie jest zdecentralizowane to nie jest waluta pozyskiwana na wodę pitną. Również na Węgrzech około 91% wody pitnej stanowią wody podziemne. Także pozostałe państwa w środkowym biegu Dunaju rezygnują z wykorzystania wody Dunaju jako wody pitnej ze względu na jej duże zanieczyszczenie.
W języku bułgarskim, serbskim oraz chorwackim Dunaj to Dunav, w węgierskim Duna, a w polskim, słowackim, rosyjskim, ukraińskim i czeskim – Dunaj. Długość Dunaju przepływającego przez ziemie monarchii Austro-Węgier, potocznie określaną Donaumonarchie („Monarchia Dunajska”), to około 1300 km. Klasztor benedyktyński w Beuron, zamek Hohenzollernów w Sigmaringen, gotycka katedra w Ulm z najwyższą wieżą kościelną świata (161,6 m), opactwo w Weltenburgu(inne języki), Befreiungshalle w Kelheim, Most Kamienny i katedra św. Najdłuższym dopływem Dunaju jest Cisa (1308 km), kolejne pod względem długości są Prut, Sawa, Drawa, Aluta, Seret i Inn, wszystkie mają powyżej 500 km. W czasach starożytnych Dunaj (łac. Danubius) stanowił północną granicę Cesarstwa Rzymskiego.
Od momentu opuszczenia terytorium Węgier rzeka tworzy naturalną granicę między Chorwacją i Serbią. Najważniejszymi chorwackimi miastami nad Dunajem są Vukovar, który podczas wojny z Serbią odniósł poważne zniszczenia, oraz Osijek, odległy tylko o 20 km od ujścia Drawy. Za panowania rzymskiego Dunaj (niemal od źródła aż do ujścia) tworzył północną granicę między imperium a ludami barbarzyńskimi, będąc jednocześnie szlakiem transportowym dla wojska i drogą zaopatrzenia osad położonych wzdłuż brzegów rzeki. Od roku 37 do okresu rządów cesarza Walentyniana I (364–375) limes wzdłuż Dunaju stanowił poza kilkoma przerwami północnowschodnią granicę cesarstwa rzymskiego. Przejście Dunaju i wkroczenie do Dacji udało się Rzymianom pod wodzą cesarza Trajana dopiero po dwóch bitwach w latach 102 i 106, po wybudowaniu mostu w 101 r.
Niedaleko od niej znajduje się pętla Dunaju, w której rzeka na krótkim odcinku zmienia swój bieg o 180 stopni. Po około 70 km od granicy osiąga Linz, trzecie co do wielkości miasto Austrii, położone po obu brzegach Dunaju. Dalej przez Mauthausen, Enns (miejsce dopływu Anizy), Grein, gdzie rzeka osiąga swoje najgłębsze miejsce w Austrii, po około dalszych 90 km Melk z potężnym opactwem. Po następnych 35 km Dunaj przepływa przez Wachau i Dürnstein aż do Krems oraz Tullnerfeld. Wiedeń przez stulecia był obok Belgradu i Budapesztu jednym z największych i najważniejszych miast naddunajskich. Rzeka stworzyła z miasta jeden z ważniejszych ośrodków handlowych, pozostając do dzisiaj znaczącą drogą handlową pomiędzy wschodem i zachodem.
Dlatego pogłębienie dunajskiego kanału ma tak ogromne znaczenie nie tylko dla Ukrainy, lecz także dla świata. Potrzebował na drogę z Wiednia do Budapesztu 14 godzin 15 minut. Jeden z ostatnich egzemplarzy tego typu statków można obejrzeć w muzeum w Ratyzbonie[25]. Austria około 99% wody do celów komunalnych pozyskuje z wód podziemnych i źródeł, dlatego tylko bardzo rzadko, na przykład w okresie suszy, woda Dunaju jest pozyskiwana w tym celu. Również na Węgrzech około 91% wody do celów komunalnych stanowią wody podziemne. Także pozostałe państwa w środkowym biegu Dunaju rezygnują z wykorzystania wody Dunaju do picia ze względu na jej duże zanieczyszczenie.
Ekolodzy obawiają się, że pogłębienie kanału Bystre obniży poziom wody w całej delcie Dunaju, zagrażając zwierzętom i roślinom. Kanał łączy Morze Czarne z Kilią, jednym spośród trzech głównych ramion delty Dunaju. W jej północnej części Kilia stanowi granicę między Ukrainą a Rumunią. Zdaniem Jako Wskaźnik Spread Pracy strony rumińskiej kanał został pogłębiony bez żadnych uzgodnień. Po raz pierwszy skodyfikował prawo wolnego handlu na Dunaju, powstała też specjalna Europejska Komisja Dunaju[26]. Ruch po Dunaju jest dozwolony dla statków wszystkich krajów poza statkami wojennymi obcych państw[27].
Dunaj jest dla kraju najpierw rzeką graniczną z Serbią i Bułgarią, między Równiną Baragan i Dobrudżą skręca na północ i dalej, granicząc z Ukrainą, wpada do Morza Czarnego. Dunaj oddziela Chorwację (prawy brzeg) od Serbii (lewy brzeg). W pobliżu miejscowości Bačka Palanka rzeka zakręca, opuszcza granicę chorwacką i przecina Serbię, płynąc w kierunku południowo-zachodnim aż do granicy z Rumunią. Pomiędzy Immendingen i Ertingen rzeka przepływa przez Park Narodowy Górnego Dunaju. Atrakcyjne krajobrazowo skały przełomu Dunaju należą do niewielu naturalnie zalesionych stanowisk roślinnych w Niemczech.
Transportu, strona czeska poinformowała o planach nowego rządu związanych z rozwojem transportu wodnego śródlądowego, w tym o rezygnacji z budowy kanału Dunaj – Odra – Łaba. Jednocześnie strona czeska oficjalnie poinformowała o utrzymaniu zainteresowania rozwojem Odry, w tym odcinka transgranicznego jako drogi wodnej istotnej z punktu widzenia polityki transportowej w regionach polskich i czeskich. Zapora z dwiema śluzami spowodowała powstanie długiego na 150 km zalewu, w którym poziom lustra wodnego został podniesiony o 35 m. W 1991 UNESCO uznała deltę Dunaju za część światowego dziedzictwa i odtąd jest ona rezerwatem biosfery[3]. 5 czerwca 2000 rządy Rumunii, Bułgarii, Mołdawii i Ukrainy porozumiały się w sprawie ochrony i renaturyzacji obszarów podmokłych na odcinku około 1000 km wzdłuż biegu Dunaju.
Dzisiaj parkowi narodowemu zagraża planowana droga ekspresowa przez Lobau. Ma ona w dużej części przebiegać tunelem pod parkiem narodowym, jednak z dużą ilością budowli nadziemnych. Może to spowodować zniszczenie systemu wodnego ważnego dla łęgów naddunajskich. Mołdawski udział Dunaju jest najmniejszy ze wszystkich państw naddunajskich.
Był on otwierany tylko trzy razy w tygodniu, co stanowiło poważną przeszkodę w żegludze na Dunaju. Po otwarciu 11 października 2005 odbudowanego Mostu Wolności Dunaj stał się znowu spławny. Pomiędzy miejscowościami Immendingen i Möhringen bieg rzeki zostaje przerwany. Duża część wody Dunaju wsiąka w grunt i przedostaje się pod ziemią jaskiniami krasowymi do tzw.
Rumunia ma największy udział w rzece spośród wszystkich krajów. Dunaj jest dla kraju najpierw rzeką graniczną z Serbią i Bułgarią, między Równiną Baragan i Dobrudżą robi skręt na północ i dalej, granicząc z Ukrainą, wpada do Morza Czarnego. W 1953 roku prace wstrzymano w związku z trudną sytuacją gospodarczą w kraju i podjęto je dopiero w 1973 roku na mocy decyzji Nicolae Ceaușescu.
